Λευκωσία: Η προέλαση του Ισλαμικού Κράτους έφερε στην επιφάνεια τη διάσταση απόψεων, που υπάρχει το τελευταίο διάστημα ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία. Δύο χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ με παραδοσιακά καλές σχέσεις, οι δρόμοι όμως των οποίων τώρα φαίνεται να απομακρύνονται.
Η Ουάσινγκτον είναι βαθιά δυσαρεστημένη από την Άγκυρα, για τον τρόπο που χειρίζεται τις εξελίξεις στο μέτωπο του Ιράκ και της Συρίας, ανέφερε σε συνέντευξή του στον «Φ» ο ιστορικός αναλυτής δρ Ντάνιελ Πάιπς.
«Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση στην Αμερική για την απροθυμία της Τουρκίας να βοηθήσει στο πολεμικό μέτωπο. Οι ΗΠΑ δεν είναι καθόλου ευχαριστημένες με το ότι η Τουρκία περιμένει το Ισλαμικό Κράτος να νικήσει τόσο τους Κούρδους, όσο και τις δυνάμεις του Σύρου προέδρου, Μπασάρ αλ Άσάντ. Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις σήμερα δεν είναι καθόλου, όπως ήταν παλιά».
Και ως παράδειγμα αυτής της αποδοκιμασίας ανάφερε το γεγονός ότι στην ορκωμοσία του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, οι ΗΠΑ εκπροσωπήθηκαν από ένα χαμηλό αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δείχνοντας ξεκάθαρα τη δυσαρέσκειά τους στην τουρκική ηγεσία.
Μέχρι στιγμής δεν είδαμε αυτή την ενόχληση να μεταφράζεται σε μέτρα εναντίον της Τουρκίας. O Ντάνιελ Πάιπς, πάντως, δεν αποκλείει καθόλου το ενδεχόμενο να δούμε τις ΗΠΑ να αντιδρούν, κυρίως αν η Άγκυρα αποφασίσει να εφαρμόσει τα σχέδιά της και προχωρήσει με έρευνες στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Η Λευκωσία, λοιπόν, έχει να αντιμετωπίσει μια πολύ δύσκολη κατάσταση και το ερώτημα που θέσαμε στον δρα Πάιπς είναι πώς μπορεί να προστατευτεί από την τουρκική προκλητικότητα.
«Πιστεύω ότι είναι ξεκάθαρο μετά την κρίση στην Ουκρανία πως η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν ένοπλα μέσα για την αντιμετώπιση μιας κρίσης. Όπως επίσης και η Ρωσία. Αν η Τουρκία αρχίσει να ψάχνει για φυσικό αέριο, πιστεύω πως θα έχει να αντιμετωπίσει οικονομικές κυρώσεις, όπως έγινε με τη Ρωσία. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, θα είναι πολύ πιο σκληρές και πιο οδυνηρές».
Το πρόβλημα με τον Ταγίπ Ερντογάν είναι πως πολύ δύσκολα αλλάζει τη γνώμη του. Στο εσωτερικό της χώρας του, αλλά και στα σύνορα με τη Συρία και το Ιράκ βρίσκεται αντιμέτωπος με πολύ μεγάλα προβλήματα.
Παρόλα αυτά, δεν δίστασε να ανοίξει και ένα νέο μέτωπο, στέλλοντας τα τουρκικά πλοία στην ΑΟΖ της Κύπρου, χωρίς στην ουσία να υπάρχει λόγος να κάνει κάτι τέτοιο, αφού όπως ανέφερε ο αναλυτής, δεν είναι ξεκάθαρο τι θέλει να κερδίσει η Τουρκία από αυτή την κατάσταση.
«Προβοκάροντας μια κρίση με την Κύπρο, είναι απολύτως ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο σκέφτεται και ενεργεί ο Τούρκος πρόεδρος, που θεωρεί ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και στο τέλος να κερδίζει. Είναι πολύ επικίνδυνος».
Ακριβώς αυτή η συμπεριφορά είναι που οδήγησε μακριά από την Τουρκία το Ισραήλ. Οι άλλοτε σύμμαχοι βρίσκονται σήμερα στα χαρακώματα και κάθε προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεών τους πέφτει στο κενό. Η αντιπαλότητα αυτή έδωσε την ευκαιρία στην Κύπρο να προσεγγίσει το Ισραήλ. «Είναι μια φυσική συμμαχία πλέον, που χρειάστηκε 16 χρόνια για να αρχίσει να σχηματίζεται. Οι δύο χώρες είναι γείτονες, δημοκρατικές, δεν είναι μουσουλμανικές, έχουν σταθερότητα σε μια περιοχή, που οι υπόλοιπες χώρες είναι το αντίθετο. Το φυσικό αέριο τις έφερε κοντά και μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ακόμη πιο θετικές εξελίξεις στο μέλλον».
Το πρόβλημα για την Τουρκία είναι πως άλλο πράγμα είναι να ψάχνει για φυσικό αέριο και άλλο να το εξορύξει. «Πρόκειται για μια εξαιρετικά δαπανηρή επένδυση, για την οποία η Άγκυρα δεν έχει την απαραίτητη τεχνογνωσία για να προχωρήσει από μόνη της. Οι Τούρκοι από μόνοι τους δεν μπορούν να προχωρήσουν σε εξορύξεις και να στήσουν πλατφόρμες και θα αναγκαστούν να ζητήσουν βοήθεια. Και εδώ πιστεύω ότι η Τουρκία θα βρει κλειστές πόρτες. Οι περισσότερες χώρες θα απαγορεύσουν στις εταιρείες τους να προχωρήσουν σε παράνομες δραστηριότητες. Ίσως εξαίρεση να αποτελέσει η Κίνα. Οι υπόλοιπες όμως, πολύ δύσκολα θα τρέξουν να βοηθήσουν. Δεν λέω ότι δεν μπορεί να γίνει, επισημαίνω μόνο ότι είναι πολύ δύσκολο», ανέφερε ο δρ Ντάνιελ Πάιπς.
Έμεινε χωρίς συμμάχους
Η Τουρκία αυτή τη στιγμή, εκτιμά ο δρ Πάιπς, ζει με το παράδοξο, ότι η πολιτική που ακολουθεί ο Ταγίπ Ερντογάν είναι αποτελεσματική στο εσωτερικό, αλλά όχι στο εξωτερικό.
Παρά τα σκάνδαλα διαφθοράς, τη βίαιη αντιμετώπιση των διαδηλώσεων, τη στροφή της χώρας προς τον ισλαμισμό, ο Τούρκος πρόεδρος απολαμβάνει μια μεγάλη δημοτικότητα που τον σπρώχνει από νίκη σε νίκη στις εκλογές. Αυτή του η επιτυχία, τον έκανε να νομίζει πως είναι ανίκητος και πως μπορεί να συμπεριφέρεται το ίδιο και στο εξωτερικό.
Τα πράγματα όμως, δεν είναι ακριβώς έτσι. Εκτός από το Κατάρ, η Τουρκία έχει κακές σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής. Με την Αίγυπτο για παράδειγμα οι σχέσεις τους είναι κάκιστες και μάλιστα, χωρίς κανένα λόγο. Ο Ταγίπ Ερντογάν δυσαρεστήθηκε με την απομάκρυνση του πρώην προέδρου, Μοχάμεντ Μόρσι και προκάλεσε ζημιά στις σχέσεις των δύο χωρών.
Οικονομία, Συρία και Κούρδοι
Σύμφωνα με τον δρα Πάιπς, τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα που έχει μπροστά του ο Ταγίπ Ερντογάν είναι η οικονομία, η Συρία και οι Κούρδοι.
Είναι γνωστό ότι η τουρκική οικονομία δεν πηγαίνει καλά και ότι είναι πιο ευάλωτη από ποτέ. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι είναι θέμα χρόνου να καταρρεύσει.
Το μέτωπο της Συρίας παραμένει ανοικτό και θεωρείται αρκετά βέβαιο, ότι ο Σύρος πρόεδρος δεν θα απομακρυνθεί όπως θέλει ο Ταγίπ Ερντογάν. Επιπλέον, το θέμα της Συρίας κοστίζει εκατομμύρια δολάρια, τα οποία πληρώνει η Τουρκία.
Το τρίτο πρόβλημα είναι οι Κούρδοι. Η ειρηνευτική διαδικασία που ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια είναι ένα βήμα πριν από την κατάρρευσή της. Επίσης, όλα δείχνουν πως οι Κούρδοι της Συρίας, όπως και οι Κούρδοι του Ιράκ είναι πολύ κοντά στη δημιουργία του δικού τους κράτους. Αν κάτι τέτοιο τελικά πραγματοποιηθεί, θα έχει τρομακτικές συνέπειες στους Κούρδους της Τουρκίας, οι οποίοι δεν έπαψαν ποτέ να ονειρεύονται το δικό τους κράτος.
