ترکی وچ گرفتاری اتے فرداً ملٹری وچ ٹاپ تے ہے پچھلے ہفتے ترکی زبردستی نال اُچے مقام توں تھلے ڈگا اے اتاترک دے ویلے 1623 وچ جمہوری نظام وچ بوہیت ساری اوکھڑ وکھالی دیندی اے۔ ایہہ ہفتے اگے شاید ایہہ ظاہر کرن خواہ ایہہ مُلک اسلام دے ول کھلرے یا روایتی لا دینیت توں باز رہے۔ الزام تراشی مسلماناں لئی اک وڈا الجھاؤ اے۔ ہر تھاں
ترکی دی ملٹری دونواں ریاستاں دے اداریاں تے توکل کردی اے اتے اتاترک دی میراث دی ضمانت دیندی اے۔ خا طور تے غیر کلیسیائی عبادت نوں کہ ایناں دا بانی ایدے توں وکھرا نئیں اے پر حقیقت وچ ترکی دے مرکزی افسراں دی حیاتی: جرنلسٹ مہمت علی برانڈ کی دستاویزات وچ نکے افراد مشکل اک گھنٹہ بغیر سُنے اتاترک دا ناں پُکاردے نیں۔
1980 دے چار واقعات تے اتے 1997 ملٹری سیاسی انداز نوں دوجی واری فیر قائم کرن نوں اتے اینوں مُکان نوں بچان لئی روکے رہی اے۔ ایناں واقعات دے آخر وچ اینے اسلامی حکومت نوں نیسٹمن اربکان نوں بغیر طاقت دے مجبور کیتا چاسئنڈن دے تجربات توں کجھ اربکان دے سٹاف نیں اپنے آپ نوں دوجی واری فیر منظم کیتا بوہتا محتاط انصاف اتے مضبوط پارٹی نوں منظم کیتا (AKP)۔ ترکی وچ 2002 دے الیکشن دا فیصلہ ہویا اوہناں دی بدنامی پروان چڑھی مرکزی پارٹیاں دے نال اوہناں نوں 34 فیصد ووٹاں دی بہتات ملی۔ فیر پارلیمنٹ دے اصول بدل گئے ہن اسمبلی دی سیٹاں لئی وڈی تعداد نیں 66 فیصد ووٹاں دی کثرت چاہیدی اے۔ اکلی پارٹی لئی ایہہ اک غیر معمولی صورت حال سی۔ نہ صرف (AKP) نیں ایناں فائدیاں نوں مہارت نال لیا اتے ادیے مواقع اسلامی حکومت دی بنیاد اے پر کوئی دوجی پارٹی یا لیڈر اینوں ظاہر طور تے چیلنج نئیں کردے ، نتیجے دے طور تے (AKP) اینوں ودھاندی ۔ 2007 دے الیکشن وچ ووٹ دا حصہ 47 فیصد 66 فیصد پارلیمنٹ دیاں سیٹاں نال گونجیا: دوجی واری (AKP) دی الیکشن دی کامیابی وچ اوہنے ایناں گرا دتا، اتے شروع وچ اینے اوہنوں چوکس کر دتا اتے چھیتی ای ملک دا خواب ترکی دی اسلامی جمہوری نظام ول مڑ گیا۔ ایس تھاں دی پارٹی صوبائی طور تے اوہدے ول سی اتے عدالتی طور تے اوہدا ضبط کنٹرول تعلیم تے ، کاروبار تے، میڈیا تے اتے دوجے رہنمائی کرنے والے ادارے دے ول ودھ گیا۔ ایہہ لادینیت دے مذہب تے چیلنج کردے نیں، ترکی دے لوک ایناں نوں کیہ کہندے نیں " گری ریاست" خفیہ ایجنسیاں دے غیر منظم ادارے سکیورٹی سروس اتے عدالتی وغیرہ ای ملک دی ہدایت دا آخری فیصلہ کردی اے۔ (AKP) دے کنٹرول نوں یاد رکھو۔
بوہت سارے عناصر (AKP) ملٹری دا سامنا کرن لئی متحرک نیں ، یورپی یونین ملٹری تے عوام دے کنٹرول لئی بڑھوتری طلب کردی اے کہ 2008 وچ عدالت دے مقدمے وچ (AKP) مُک جان والی سی۔ اتے اسلام نوں ودھان دا دعویٰ کر رہی سی۔ فتح اللہ گیلون موومنٹ جہدے وچ (AKP) دی اکثریت مک گئی ایس ویلے وچ ( 2007 وچ 47 فیصد ہن 29 فیصد) ایس ویلے ایدے مقابلے وچ ایس نقطے دے لئی آخر وچ اگلے الیکشن وچ اک ہور پارٹی(AKP) نوں رلان دی لوڑ ہوئی۔
(AKP)نیں 2007 وچ سازشی تھیوری دی اک تفصیل دسی ڈیوڈ ارجنیکیون نیں تقریباً 200 (AKP) دے طنز نگاراں نوں گرفتار کیتا جہدے وچ ملٹری آفیسر وی شامل سی۔ ایناں الزامات دے تحت منصوبے دی اونچ نیچ گورنمنٹ نامزد کیتی۔ ایس لئی (AKP) نیں جنوری وچ اک جتھے نوں اکٹھا کیتا اتے 22 جنوری نوں اینے اک ہور سازشی تھیقور قائم کیتی ایہہ بائیولوز دی پہلی اصطلاح سی ایہہ انتہائی ملٹری دے خلاف سی۔
ملٹری نیں ہر غیر قانونی اتے چیف جنرل سٹاف الکر باس بگ نیں خبردار کیتا کہ ساڈا تحمل محدود اے حکومت نیں ایہہ فروری تک جاری رکھیا۔ 22 گرفتار اتے 67 طاقتور ریٹائرڈ ملٹری افسراں نوں فیر رلا لیا ائیر فورس اتے نیوی وچ اتے 35 افسراں نوں ایدا اشارہ بنانا ایس لئی (AKP) نوں ملٹری نوں چھڈن دی سزا ملی لیڈر شپ بنیادی طور تے غیر دلکش آپشن تے ہے۔
1۔ لگاتار (AKP) نوں مننا اتے اُمید رکھنا کہ 2011 دے الیکشن تمام ہو جان گے اتے ایس انداز نوں الٹا کر دین گے۔
2۔ مراحل پوری طراں ڈیٹیٹ اے خطرنال ووٹ دین بلیکشن اتے اسلامی الیکشن دی طاقت نوں ودھان گے۔
خواہ ایس جھنڈ تے اتے جنیکیوں / بالوز شکایت نوں ملٹری توں اتاترک تک منتقل کرن وچ کامیاب ہون گے کیلنسٹ دا ادارہ یا (AKP) عیاری ہوئے اتے اوہناں دی پہنچ تے لادینیت کانٹا ہوئے گا ایناں دی آواز نوں پچھانن لئی آخر کار ایہہ موضوع منیا گیا ترکی دے شرعی حکم دے مطابق خواہ ملک لادینیت دے ول مڑ جائے۔
ترکیاں نیں اسلامی اہمیت نوں تجویز دتا کہ ایدا نتیجہ ایہہ ہے کہ ہر تھاں دے مسلماناں دا انجام ایہہ ہے۔ (AKP) نے ملٹری تے کنٹرول حاصل کیتا مطلب اسلامی کنٹرول لادینیت دا ادراہ اُمہ بوہت طاقتور سی۔ اینے ایہہ ثابت کیتا کہ ہر لمحہ ایناں لئی ناپائیدا ر اے پر جیکر ملٹری قائم رہے اوہد آزادی اے اتاترک دا وچار اے کہ اوہ ترکی وچ جیوندہ رہے اتے مسلماناں دی پیش کش ایہہ ہے کہ سنسار دے متبادل اسلام نوں رائج کرے۔
